Mensen met autisme kijken anders naar een gezicht

20160407smileysHet komt regelmatig voor dat vrienden en familie me artikelen die ze gelezen hebben opsturen en gisteren kreeg ik weer een link naar een interessant artikel toegestuurd. Hier ben ik altijd erg blij mee, omdat ik als moeder van een kind met autisme de waarde van elkaar leren begrijpen heb gezien. Begrip voor de wereld van autisme en de niet-autistische wereld slaat een brug tussen deze werelden en maakt het mogelijk het mooie uit beide werelden te halen.

Dit is de link die ik toe gestuurd kreeg: http://goedgezond.info/2016/04/nieuw-stukje-toegevoegd-aan-de-autisme-puzzel/

Het artikel beschrijft een recent onderzoek en heeft als titel “Nieuw stukje toegevoegd aan de autisme puzzel”. Nu heb ik over dat nieuwe zo mijn twijfels, want ik heb in de ruim 16 afgelopen jaren dat ik me verdiep in autisme vaker over onderzoeken gelezen die dit onderzochten. Zo stond in september 2008 al zo’n soortgelijk onderzoek beschreven. http://vorige.nrc.nl//wetenschap/article2003815.ece/Autist_bekijkt_in_gezicht_vaker_mond_dan_ogen )

De uitkomsten zijn ongeveer gelijk, de gebruikte methodes verschillend. Toch zijn dit belangrijke onderzoeken,  die helpen te begrijpen wat er bij mensen met autisme speelt, waar ze op letten en wat ze zien en waar ze niet op letten en wat ze dus missen. Als deze kennis duidelijk is kun je daarop inspelen en zou het een brug slaan tussen werelden en daarmee begrip en samenwerking bevorderen.

Beide artikelen beschrijven dat mensen met autisme vaker de mond dan de ogen bekijken van de ander in een gesprek. Alleen dit vind ik al een boeiende uitkomst, maar nog interessanter dan de uitkomsten vind ik de vragen die het oproept.

Zo vraag ik me bijvoorbeeld af of het oogcontact vermeden wordt omdat emoties in de ogen moeilijker zijn te begrijpen dan de duidelijkere woorden die uit de mond komen of is het omdat prikkels allemaal even hard binnenkomen en mensen met autisme oogcontact vermijden omdat de emoties in de ogen hen overprikkelen en zij zo zelf proberen te filteren? Het scheelt toch heel wat prikkels als je oogcontact vermijdt. Dit is een belangrijk verschil, het is het verschil gebruik te maken van prikkels die begrepen worden en het vermijden overprikkeling.

Het antwoord hierop te weten biedt mogelijkheden en in het geval van de emoties in ogen niet te kunnen begrijpen is er een redelijk eenvoudige training te bedenken. Bijvoorbeeld een training waarbij je plaatjes laat zien van emoties in ogen en op het gezicht en met woorden uitlegt wat er aan de hand is, kinderen met autisme kunnen als ze dat dan hebben leren begrijpen zelfs een stapje verder gaan. Bijvoorbeeld met een spiegel waarbij ze gevraagd worden naar zichzelf te kijken en te vragen hoe ze zouden kijken als ze blij zijn en later hoe ze kijken als ze boos of verdrietig zijn. Deze aangeleerde kennis zou een hulpmiddel zijn om oogcontact te gaan maken omdat ze daar dan voor hen belangrijke informatie uit geleerd hebben te halen. Dit is een methode die bij mijn zoon enorm geholpen heeft en waardoor hij emoties veel beter heeft leren begrijpen.

Als overprikkeling de reden zou zijn van het vermijden van oogcontact zou zo’n methode alleen maar leiden tot nog meer prikkels. Ik ben bijvoorbeeld ook erg nieuwsgierig wat er uit zo’n onderzoek zou komen als je niet alleen een gezicht laat zien, maar meer een totaalplaatje waar iemand in staat, zoals je ook ziet als je in praktijk naar iemand kijkt en waarbij je dan vanuit je ooghoeken ook de omgeving ziet, de kleding en allerlei andere prikkels. Regelmatig heb ik gezien dat mensen met autisme bijvoorbeeld iemand herkennen aan kleding, situatie waaruit ze de persoon kennen, kapsel of andere details, dat is allemaal al erg veel als al die prikkels even hard binnenkomen en zeker als iemand dan nog eens wisselt van kapsel of herkenbare kleding. Dan ook nog eens zoiets heftigs als emoties te moeten lezen uit ogen kan dan net teveel zijn. In dat geval vraag ik me af of het helpen filteren door zoveel mogelijk prikkels weg te halen zou helpen in het oogcontact maken en de bereidheid tot het leren zien van emoties vergroten?

In beide gevallen wordt er in ieder geval meer gekeken naar de mond, dus daar gebruik van te maken door verbale vragen te stellen, hulp en kennis aan te bieden is al een prachtige tool die we hebben om kennis aan te leren.

Boeiend onderzoek dus, maar de vragen en mogelijkheden die eruit gehaald kunnen worden zijn nog veel boeiender. Mocht ik er meer over vinden en lezen zal ik het zeker delen hier op mijn blog.

Dit bericht is geplaatst in Autisme. Bookmark de permalink.

2 reacties op Mensen met autisme kijken anders naar een gezicht

  1. Bart schreef:

    Nou ik heb zelf dus autisme en ik let eigenlijk nooit op de mond. Oogcontact vermijd ik nooit, ik heb juist het idee dat ik zelf iemand te lang in de ogen kijk! Bij andere mensen zonder autisme heb ik soms het idee dat ze daardoor juist oogcontact vermijden, want oogcontact is eng voor hun! Als iemand wisselt van kapsel of iets dergelijks valt me dat zelfs niet direct op. Ik heb zelf het idee dat ik niets mis, maar mensen kijken me wel altijd raar aan. Dat is dan hun probleem. Van overprikkeling heb ik soms last. Bijvoorbeeld als iemand op de claxon drukt om iemand ‘uit te zwaaien’ of als de buren met de deur smijten. Daar kan ik absoluut niet tegen en smijt dan zelf ook de deur zo hard dicht als ik kan! Verder heb ik wel het idee dat ik beter geconcentreerd kan werken dan anderen .

    • Natasja schreef:

      Hoi Bart, je hebt gelijk hoor, het kan bij iedereen anders werken, ik ken meerdere mensen met autisme die niet standaard reageren zoals in de boekjes vermeld is. Iedereen is in eerste instantie gewoon zichzelf, maar buiten dat zijn er toch soms kenmerken of die wat vaker voorkomen al is het niet bij iedereen.

Laat een reactie achter op Natasja Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *