Molenaarsdag in het Openluchtmuseum Arnhem

Ter ere van het 45 jarig bestaan van het Gilde van Vrijwillige Molenaars was er gisteren een Algemene ledenvergadering en Molenaarsdag in het Openluchtmuseum Arnhem.

Net als afgelopen 18 maart bij de Algemene vergadering van De Hollandsche Molen in Amersfoort bleek ook hier tegen mijn eigen verwachting in dat ik dat interessanter vind dan ik van mezelf verwacht had. Het is toch interessant te horen wat er achter de schermen gebeurt en ik was ook hier weer onder de indruk wat een goed georganiseerde verenigingen dit zijn.

Wat ook leuk is dat je met de jaren steeds meer molenaars leert kennen en personen herkent tijdens zulke dagen, al vind ik het soms lastig de juiste namen en molens bij deze molenaars te bedenken, iets dat niet erg is, want dat wordt meestal weer snel duidelijk. Al zou je dus alleen gaan, het molenaarswereldje herkent elkaar wel al komen ze uit alle hoeken van het land en je hoeft jezelf dus geen minuut te vervelen. Zo’n molenaarsdag staat zoals ik het ervaar garant voor een dag vol ervaringen en verhalen uitwisselen met mede molenaars die allemaal enthousiast zijn over onze gezamenlijke molenhobby.

Mijn collega molenaar van de Wilpermolen en ik gingen samen naar deze molenaarsdag, maar al snel zie je beiden allerlei bekende molenaars en gingen we onze eigen weg om elkaar zo af en toe weer tegen te komen in het park. Zo kwam ik de molenaar tegen die na aanleiding van mijn blog over de vergadering van de Hollandsche Molen en diploma-uitreiking berichtte dat hij voor het buitenkansje kon zorgen dat ik mis gelopen was in Amersfoort. Het boek ‘Molenbouw’ van Anton Sipman. Dit boek heeft hij voor me meegenomen voor een wel hele leuke prijs en het was lastig om niet gelijk een hoekje in het park op te zoeken om het door te bladeren, iets dat jammer zou zijn omdat ik thuis daar nog tijd genoeg voor krijg en deze molenaarsdag beter kon gebruiken om de molens van het park goed te bekijken en bij te kletsen met andere molenaars.

Eigenlijk weet ik nooit zo goed hoe je zo’n dag op een molenpark of openluchtmuseum moet aanpakken, er is zoveel te zien dat ik niet meer weet waar te beginnen, maar na even met diverse molenaars samen dingen bekeken te hebben en bij gekletst te hebben had ik opeens zin om even alleen van alles te bekijken. Nadat de molenaar waarmee ik op dat moment samen door het park liep aangaf naar een lezing te willen (uiteraard met een molenthema) besloot ik dat ik daar na alle info en vergaderingen geen zin meer in te hebben maar besloot alleen de vele molens op het park te bezoeken.

Ik begon maar gewoon om naar één van de molens toe te gaan en daarna weer een andere molen op te zoeken en al snel kwam ik tijd te kort. Als je alleen gaat lijkt het net of je nog meer ziet dan samen wat wellicht niet waar is omdat je samen vier ogen heb in plaats van twee, maar je wordt niet afgeleid in je bevindingen en gedachte, dat heeft wel iets, in mijn geval lopen de molen-muizenissen in mijn hoofd dan al snel uit de hand en vertrek ik bij een molen met meer vragen dan ik antwoorden op dat moment kan vinden. Maar ik vind dat zelf niet erg, eerder prettig zo ongestoord te kijken en de molen-muizenissen hun gang te laten gaan en te kijken waar ze mee komen. De vele vragen heb ik meegenomen en de komende dagen heb ik weer meer dan genoeg leuke onderwerpen om uit te pluizen.

In het begin van mijn opleiding dacht ik dat je een molen in een half uurtje met gemak kon bekijken. Nu lukt me dat absoluut niet meer, ik zie steeds meer de details en de technieken die me op onderzoekmodus zetten, ik kom dus nu structureel tijd te kort bij molens bekijken. Steeds vaker merk ik ook dat als iets mijn aandacht trekt, ik helemaal in beslag genomen wordt door wat ik zie en vervolgens waaier ik belachelijk ver uit met wat ik ervan weten wil. De reacties van andere molenaars zijn vaak gebaseerd op hun ervaring en vele molen bezoeken en hun enthousiasme over waar ze dat vaker gezien hebben, terwijl ik nog in tegenstelling tot veel molenaars die al jaren molens bezoeken en vele excursies mee gemaakt hebben relatief weinig verschillende molens gezien heb. In plaats van vele molens te willen bezoeken haal ik vooral plezier uit de techniek van molens die ik bezoek en wil dat het liefst tot in de kleinste details en achtergronden met “waarom” als belangrijkste vraag uitzoeken.

Tijdens mijn opleiding was het belangrijk niet teveel uit te waaieren, het zorgde voor teveel informatie waardoor ik de basis niet meer kon onderscheiden, maar nu houdt niemand me meer tegen.

Zo kwam ik deze molenaarsdag in de oliemolen iets heel aparts tegen bij de wentel-as. Zoals ik eerder wentel-assen gezien had zitten er aan de horizontale wentel-as nokken die de heien waar blokken (vuisten) aanzitten optillen. Bij deze molen niet, hier zat een soort trommel om de as met rollen die kunnen draaien en de vuisten aan de heien optillen. Als ik zoiets zie roept dat vragen bij me op die zoals ik ervaar verder gaan dan gebruikelijk. Ik wordt dan vreselijk nieuwsgierig, waarom deze keus? Wat zijn de voor en nadelen ten opzichte van nokken? Wie heeft dit bedacht en met wel idee erachter? Waarom is dit niet de gangbare techniek bij wentel-assen? Enz…… Ik heb er in eerste instantie wel ideeën over, maar wil die toetsen aan de ervaringen en gedachte erachter van de bedenker.

Het deed me sterk denken aan Dekkerlagers in ieder geval, een uitvinding van Adriaan Dekker een molenbouwer die geboren is 1892, zoon was van Jan Dekker die eveneens molenbouwer was. Adriaan Dekker heeft een overduidelijke handtekening  in molen techniek achter gelaten in de vorm van rollagers waar hij graag mee experimenteerde en die op diverse plaatsen in een molen terug te vinden kunnen zijn. Leuk om uit te zoeken dus of dit inderdaad een bedenksel van hem is.

Zo kwam ik nog wel meer dingen tegen deze molenaarsdag zoals weer een standerdmolen zonder rust en rijklamp maar een kettinkje, nu ik dit weer zie en weer bij een standerdmolen vraag ik me dan ook af of dat iets te maken heeft met de constructie van het bovenhuis en het enorme bovenwiel en het gebrek aan ruimte daartussen? Of bij een andere molen een pelsteen met op de onderkant van de deksel ook een pelblik in plaats van alleen een pelblik aan de zijkanten, enz…, maar mijn blog zou oneindig lang worden als ik hier teveel over zou schrijven en ik heb de indruk dat het zover uitwaaieren wellicht niet voor iedereen even interessant is. In ieder geval was deze molenaarsdag in Arnhem een mooie om toe te voegen aan mijn lijstje leuke molendagen.

Mijn collega molenaar en ik waren ook uitgenodigd voor een vrijwilligersfeest op de molen waar we beiden molenaar zijn, maar gaven aan pas in de avond te kunnen, hoog tijd om weer te gaan bij de molenaarsdag in Arnhem en naar de Wilpermolen te gaan dus. Ook daar leuk bij gekletst met een aantal vrijwilligers. De Wilpermolen heeft het geluk in een buurtschap te staan waar het lijkt dat iedereen zich betrokken voelt en zich inzet voor het behoud van de Wilpermolen, een hoge opkomst dus tijdens het vrijwilligersfeest en een heerlijk buffet, dat was handig want we hadden tussendoor geen tijd gehad thuis te eten.

Voor de liefhebber nog de foto’s van de molenaarsdag in Arnhem op volgende link:

https://myalbum.com/album/jQE2lzJsocPa

 

 

Dit bericht is geplaatst in Molens. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *