Zoals beloofd in mijn vorige blog, deel 2 van mijn belevenissen tijdens de molen voorjaarsexcursie 2016.
De derde molen die we bezochten was de houtzaagmolen “De Heesterboom” midden in de stad Leiden. Deze molen ligt aan de oude Rijn en is een achtkante stellingmolen. Aan weerzijden van deze molen zijn houten, gepotdekselde zaagschuren gebouwd. De molen beschikt over drie zaagramen, waarin zaagbladen geplaatst worden, een werkje waar ik eens eerder bij de houtzaagmolen in Deventer bij heb mogen helpen. Ik vind houtzaagmolens erg indrukwekkend, ze zijn robuust met die gigantische zaagramen en complete bomen worden er in planken gezaagd, wat een geur achterlaat van vers gezaagd hout. Echte stoere molens. Wat bij deze molen anders is dan bij bijvoorbeeld de korenmolens is dat draaiende bewegingen omgezet worden naar op en neer gaande bewegingen en dit gebeurd door middel van een grote krukas die aangesloten is op de draaiende onderdelen.
Bij de meeste molens is wel iets unieks te vinden dat ongebruikelijk is voor dat type molen en deze molen heeft ook zoiets unieks. De vang (de rem van de molen) wordt zoals vaak bediend vanaf de stelling via een wipstok die boven uit de kap steekt en waar een touw of ketting aan hangt, maar deze molen heeft iets speciaals. Via een systeem kan de molen ook stil gezet worden vanaf de zaagvloer. Er is een constructie in gebouwd waarbij je middels een touw op de zaagvloer een soort van tafel onder de vangbalk kunt bedienen. Heel slim want zo hoef je bij calamiteiten niet eerst naar boven in de molen maar kun je de molen veel sneller tot stilstand brengen of weer laten draaien.
De vierde molen was op loopafstand van deze houtzaagmolen en was “Molen de Put” een standerdmolen en ik moest gelijk denken aan mijn bijzondere dag bij Molen de Vink te Herveld waar ik zo’n beetje de meest bijzondere dag heb beleefd sinds ik mijn opleiding volg tot molenaar en waar ik eerder ook een blog over geschreven heb. In gedachte passeerde mijn ervaringen bij molen de Vink de revue toen ik de molen zag staan en erheen liep. Voor ik de molen inging, een echte toeristische attractie, liep ik er omheen om deze molen van alle kanten te bekijken en zag al snel het luikje aan de onderkant van de kast waar ik de Hel achter vermoedde zoals ik bij molen de Vink gezien had. Dit veroorzaakte bij een beelddenker zoals ik, dat ik ook zonder dat de geur aanwezig was, weer het mengsel van groene zeep en grafiet rook net zoals toen in de hel bij molen de Vink. Nadat ik de molen inging was ik dan ook verbaast dat ik geen Hel kon ontdekken in deze standerdmolen en bij de aanwezige molenaar vroeg ik hoe dat zat. Zij vertelde dat deze molen er inderdaad geen had, het was in het geval van deze molen gewoon een luikje op de bodem van de kast en ze legde uit dat alleen standerdmolens met meerdere zolders een hel hadden. Weer wat geleerd dus.
Ook de vijfde molen gingen we wandelend heen. Het was museummolen “De Valk”. Als je vroeger de stad Leiden naderde zag je een krans van molens op de stadswallen, oorspronkelijk waren het standerdmolens, maar deze werden vervangen door hoge bakstenen molens. Van al die molens is alleen molen “De Valk” overgebleven. Deze molen is nu een museum en je kunt er allerlei onderdelen uit molens zien, waar je anders voor over balken moet klauteren, iets dat ik trouwens wel erg leuk vindt om te doen, maar nu ik niet in molenaarsoveral was, maar gewone kleding aan had was het wel handig dat het zo in het zicht lag allemaal. Ik ben niet zo’n museumganger, maar blijkbaar is dat voor mij anders als het over molenonderdelen gaat. Ook hier heb ik mijn ogen uitgekeken en snel wat aantekeningen gemaakt toen één van de examinatoren me vragen stelde en uitleg gaf over de in de molen zijnde regelateurs, een onderdeel dat bedoeld is om de afstand van de stenen te regelen bij het door de wind sneller of langzamer draaien van de wieken.
Al met al was de voorjaarsexcursie 2016 een geweldige ervaring, ik heb genoten en weer een boel geleerd. Met de onderlinge sfeer en het prachtige weer erbij zal dit vast in mijn geschiedenisboeken een dag van 2016 zijn die minstens de tot vijf haalt.
Voor de liefhebbers bij deze nog de link naar het foto-album online waar ik alle foto’s opgeslagen heb. http://myalbum.com/album/z2fRQvTLy1OR