In de Wilpermolen waar ik mijn opleiding tot molenaar volg is een Jacobsladder. Deze werkt op het moment niet, maar de plannen zijn deze weer werkend te krijgen.
Een Jacobsladder is een transportband waarmee je het graan kunt vervoeren naar een andere zolder in de molen en deze trok gisteren op de molen mijn aandacht ondanks dat ik al heel lang weet dat dit transportsysteem er is.
Het veilig laten draaien van een molen lukt me wel, dus het wordt tijd voor meer verdieping van bepaalde onderdelen in de molen en ik besloot dat het dus gisteren die Jacobsladder was. Ik blijf me verbazen hoe praktisch en ingenieus de molenaars vroeger waren. Ik vind het prachtig om een kijkje te nemen in hun denkwerk en vindingsrijkheid. Het leuke van die tijd is dat je nog kon begrijpen en zien hoe dingen werkte en ik kan daar flink van onder de indruk zijn. Nu denken we zoveel verder te zijn dan toen en wellicht zijn we dat ook als het om productie draaien gaat, maar is er een storing staat gelijk de hele maatschappij stil omdat we wel op knopjes kunnen duwen maar niet meer weten hoe het systeem achter de knopjes werkt, je hebt dan specialisten nodig. Juist dat stukje dat je het kunt begrijpen hoe het werkt is wat ik zo interessant vind bij een molen.
Neem nu die Jacobsladder bij ons in de molen die aangedreven wordt door een elektromotor. Het is een hele lange riem die niet onderbroken is met bakjes eraan die wanneer ze beneden komen het graan opschept dat in een luik gestort is op de begaande grond. Nadat het graan opgeschept is wordt het door lange houten vierkanten kokers naar boven getransporteerd door meerdere zolders in de molen en nadat het over het hoogste draaipunt is gegaan geleegd omdat de bakjes dan op de kop hangen om vervolgens gemalen te kunnen worden.
Hoe eenvoudig, maar praktisch is dat?
Natuurlijk kan je het graan ook via het luiwerk boven in de molen krijgen en we hebben zelfs een systeem dat het graan via een buis naar boven blaast waarna het in een grote silo terecht komt, maar deze Jacobsladder is zeker minstens zo interessant. Alle drie de transport systemen laten een stukje verbetering zien die de molenaar gebruikte om makkelijker en efficiënter te kunnen werken, want zo’n molen was toch een fabriek in de tijd toen molenaars nog beroepsmatig draaide en er was dus behoefte aan efficiënt en praktisch te kunnen werken.
Nu is een molen een monument en we draaien voor de prins, we hoeven er niet ons brood mee te verdienen. Toch is het erg leuk de ontwikkelingen te kunnen laten zien aan bezoekers. Ik ben dus benieuwd of we ook deze Jacobsladder weer werkend kunnen krijgen.
Zoals op de foto te zien is is er een stukje uit de transportkoker gehaald en het idee is daar plexiglas omheen te maken zodat publiek kan zien hoe de bakjes op de band getransporteerd worden.
Erg leuk zo eens onderdelen verder onder de loep te nemen, zo’n dag op de molen is toch al leuk, maar nu nog leuker.