Natasja gooit het roer om

Normaal gesproken zal ik niet zo bloggen, maar omdat ik gezien heb dat deze molenblogs per blog zo’n minimaal 135 keer gelezen worden, met uitlopers zelfs tot over de 900 lezers krijg ik de indruk dat er misschien mensen zijn die benieuwd zijn hoe dit “Moment Suprême”, het landelijke molen-examen is afgelopen en voor degenen die zich dat afvragen…., Yes!!! Het is gelukt, ik ben geslaagd en mag mezelf gediplomeerd molenaar noemen.

Alleen de telefoon staat roodgloeiend en bloggen over hoe het gegaan is lukt me nu dus even niet, dus morgen vervolg ik dit blog met een verslag over hoe de dag vandaag gegaan is.

Het verslag:

Gisteren toen ik opstond en vriendlief naar zijn werk was en zonenlief naar school waren besloot ik voor een laatste keer nog eens de one-liners aan aantekeningen door te lezen en kwam tot de conclusie dat die er best goed inzaten. De zenuwen vielen best mee en ik hoopte dat ik dat de rest van de dag vol kon houden.

Ik vond het erg gunstig dat het examen pas in de middag was dan had ik alle tijd om de weerkaarten te bestuderen, mijn vier weer-apps te raadplegen en de barometers in de gaten te houden. Toch in de loop van de ochtend kwamen er opeens weer van die momenten die me de zenuwen bezorgde. Zoals ojee, als ik de ketting van het gevlucht maar niet vergeet los te maken wanneer ik wil kruien…, of wat doe ik nu er windkracht 4 voorspeld is en welke zeilvoering kies ik dan…. Dit zijn geen gedachtes die helpen dus ik besloot mijn maatje José Rodriquez (dat is mijn gitaar) erbij te pakken, waar ik de laatste tijd niet meer dagelijks op speel. In het begin hielp dat nog wel, maar uiteindelijk vertrok ik toch met veel te veel examenangst voor het Moment Suprême naar Varsseveld. Onderweg vroeg ik me dan ook af waarom ik geen normale hobby gekozen had zoals breien of haken of als ik dan toch een oud ambacht wilde ik niet gewoon was gaan kantklossen, maar nee hoor, ik wil met grote ambachtelijke machines gaan werken.

Na een rondje voorstellen van de vier examinatoren begon het dan echt. Het examen bestond uit drie delen waarvan elk deel door een andere examinator afgelegd werd, de vierde examinator was notulist.

Het eerste deel was op de stelling waar vragen gesteld werden over de weersverwachting van dat moment, de stelling, de staart van de molen en het gevlucht. De bedoeling was dat ik de molen goed op de wind zou zetten en opzeilen en gelukkig zei de examinator dat tijdens deze handelingen ik geen vragen hoefde te beantwoorden, gelukkig maar want met knikkende knieën en trillende handen met windkracht vier het gevlucht in klimmen is al lastig genoeg.

Wat me nog niet eerder overkomen was is dat toen ik boven in de wiek was een windvlaag het zeil bijna uit mijn handen waaide terwijl volgens mij de molen toch goed genoeg op de wind stond, ik begreep opeens waarom ik steeds vaker zie dat molenaars het zeil opgerold laten, dat ga ik de volgende keer ook maar proberen, lijkt me toch veiliger.

Ik weet niet meer precies de details van het examen, maar aan het eind van dit eerste deel vond ik dat de vragen als een waterval kwamen en kreeg het gevoel dat als het zo door ging ik het niet zou redden, maar net op dat moment bleek deel één van het examen voorbij gelukkig.

Deel twee ging verder in de kap, het tempo van de vragen lag hier lager en de one-liners kwamen goed van pas, tijdens dit deel ging het weer steeds beter en met alleen nog het derde deel voor de boeg met algemene vragen over diverse molentypes en vragen waar de nadruk lag op het weer en de weerkaarten kreeg ik er weer steeds meer vertrouwen in. En inderdaad over de andere molentypes  bleef het bij algemene vragen, ik ervoer ze merendeel niet als moeilijk. Het weer ben ik zo leuk gaan vinden de laatste weken dat ik het zelfs leuk vond toen dit onderdeel aanbrak.

De examinatoren gingen zich beraadslagen en ik durfde een kleine hoop te hebben dat ik het er goed genoeg van afgebracht had, iets dat ik bij eerdere examens niet had. Toen ik de uitslag hoorde dat ik geslaagd was voor dit Moment Suprême was de eerste gedachte niet eens blijdschap dat ik molenaar was, maar blijdschap dat ik dit niet nog eens hoefde mee te maken zo’n examen, de bakstenen vielen van me af of misschien zelfs molenstenen. Als ik nog eens een aparte hobby zoek, ga ik eerst na wat voor examenvorm daaraan vast zit.

Yes, ik ben molenaar, deze ochtend zo de dag na het examen valt het kwartje pas echt, ik heb wel meer diploma’s en certificaten gehaald, maar met deze ben ik toch het meest blij. Nu de komende weken lekker draaien op de Wilpermolen in Posterenk zonder de examenstress.

Na de laatste oefendag op de examenmolen vorige week was gisteren de generale repetitie bij molen De Vink in Herveld. Een goede zet want ik begrijp opeens hoe het komt dat sommige vragen me prima afgaan en andere vragen niet.

Tijdens deze generale repetitie hebben we vooral examenvragen geoefend en dat kan overal. Door deze vragen niet op de examenmolen te oefenen werd me opeens duidelijk hoeveel lastiger het is als je niet ter plekke naar de onderdelen of molens kan kijken en je het dus moet doen met een voorstelling te maken van beelden die je al eens gezien hebt. Normaal gesproken werkt mijn verbeelding prima, maar met de druk erbij een vraag goed te willen beantwoorden en een examen dat ervan afhangt laat deze vaardigheid me met grote regelmaat volledig in de steek. Hierdoor waren er gisteren genoeg momenten dat ik me afvroeg of het examen wel haalbaar is, erg frustrerend.

Toch heeft het oefenen van de verzamelde one-liners wel effect gehad, door die dagelijks even over te lezen denk ik niet meer vast te lopen bij deze vragen. Gisteren heb ik er gelukkig weer een aantal aan toe kunnen voegen, nu maar hopen dat dit ook de vragen zullen zijn waar naar gevraagd gaat worden en er niet teveel vragen komen die niet geoefend zijn of over andere type molens en waarvan verwacht wordt dat ik er gedetailleerd antwoord op kan geven zonder dat ik het ter plekke ook kan zien.

Wat we ook geoefend hadden is zoals in de brief van het examen staat, is dat je jezelf moet opstellen als de verantwoordelijke molenaar tijdens zo’n examen. Voor mij zit er een verschil in of ik met publiek te maken hebt die niet het inzicht heeft van de gevaren van een machine die een molen toch is of met meer ervaren molenaars dan ik ben die publiek spelen. Er is iets dat het dan erg lastig maakt voor me ze bijvoorbeeld bij het gevlucht weg te halen als het bijvoorbeeld tijd is de volgende wiek te laten komen om op te zeilen.

Dat bleek dan ook toen we dit gingen oefenen. De molenaar die ik normaal echt erg sympathiek vindt, vond ik opeens oervervelend toen hij gewoon bleef staan bij de wiek. Of misschien is dat niet waar en vond ik eigenlijk vooral mezelf oervervelend dat ik dan niet duidelijker optreed. Mijn oplossing op zo’n moment is dan dat hij lekker mag blijven staan maar ik de molen gewoon niet zal laten draaien of als die al draait met eigenwijs publiek zal stil zetten. Draaien met eigenwijs publiek vind ik niet verantwoord en in het geval van publiek zou ik die de molen stopzetten en dan pas weer draaien nadat ik ze de molen uitgezet heb of ze vrijwillig gegaan zijn. In het geval van molenaars zoals gisteren verwacht ik dat ze snappen waarom ik niet draai en gewoon vertrekken van een gevaarlijk punt. Tja…. Wellicht in gedachte toch nog even oefenen voor het geval examinatoren dit ook van plan zijn uit te proberen bij mij.

Het allerleukste deze dag was toen we bezig gingen met de weerkaarten. Bij de weerkaarten kan ik prima uitleggen wat er allemaal opstaat en wat de gevolgen zijn voor een molenaar, maar gisteren kwam er een extra dimensie bij, ik kreeg opeens door dat zo’n kaart niet alleen maar een statisch plaatje is van dat moment. Op zo’n weerkaartje staat een compleet verhaal waar je een verleden en toekomst uit kan lezen. Geweldig!!! Het weer vind ik al leuk, maar over dit besef was ik zo blij dat ik er bijna hyper van werd. Het verandert de complete blik op zo’n kaartje en maakt het nog veel leuker en interessanter dan ik het al vond.

Deze laatste generale repetitie mag dan een dag geweest zijn van leermomenten, vastlopen, frustratie, nieuwe dingen leren, eye-openers en een brein dat aanvoelde alsof die door een centrifuge gehaald is, deze dag was vooral zinvol en leuk. Nu maar hopen dat het woensdag lukt te slagen, want hoe leerzaam en leuk afgelopen periode ook geweest is, het intensieve ben ik wel even klaar mee voorlopig. Ik moet er niet aan denken op dit moment dat nog eens te doen en zou het liefst straks gewoon als molenaar lekker gaan draaien op de Wilpermolen in Posterenk, zonder de druk van een examen erachter.

Hopelijk kan ik woensdag avond hier op het blog vertellen dat het examen goed ging, maar op dit moment zou ik er echt nog geen voorspelling van durven geven, spannend dus tot het laatste moment. Maar al met al was dit een zinvolle en toch ook leuke generale repetitie geweest. Ik weet zeker dat ik er hard genoeg voor gewerkt heb en er niet meer in zit op dit moment en ook dat ik super veel zinvolle en leuke hulp gehad heb bij de voorbereidingen, wat er ook gebeurd dat doet niks meer af aan de bijzondere afgelopen periode.

En toen was de laatste stagedag bij molen De Engel al weer achter de rug en ik moet zeggen dat ik deze stageperiode voor mijn gevoel een stuk opgeschoten ben. Een leuk team met de kennis paraat om vragen te beantwoorden en ervaring te delen, een molen die meer dan geschikt is om examen te doen en goed hanteerbaar is en leuke mede kandidaten om mee te oefenen voor ons examen straks over anderhalve week.

Wellicht was het niet alleen deze stageperiode, maar ook het meer de deur uitgaan, het bekijken van diverse molens, de hulp en medewerking van diverse molenaars en ook belangrijk een opleiding tot trainer wat betreft mijn vakgebied in de kinderopvang en waar ik toch ook een aantal vaardigheden voor kon oefenen die ook echt handig zijn als examenvaardigheden dat ik nu het gevoel heb anders het examen in te gaan dan eerdere molen-examens. Sterker nog met een stukje meer vertrouwen en iets minder zenuwen dan ik van mezelf gewend ben op dit moment tenminste. Nu maar hopen dat dat over anderhalve week nog hetzelfde is.

In de loop van deze laatste stagedag bij molen De Engel kwam ik dan tot de conclusie dat ik niet eens gestrest was bij het idee dat dit de laatste dag daar was en de volgende keer dat ik hier zou zijn de dag van het examen is. Sterker nog, de molenaar vroeg of we nog dingen wilde bespreken of oefenen en ik kon niet eens meer wat bedenken en de molenaar ook niet. Straks zal ik echt niet alles weten, maar ik heb het gevoel dat in ieder geval alles dat belangrijk is besproken is en geoefend. Op één moment na was het dan ook vooral een relaxte en leuke molendag.

Dat ene moment dat opeens toch even de zenuwen voor het examen omhoog kwamen was toen ik besefte hoe lastig het is de wind te bepalen als er geen wind is, wat doe je dan op het examen, je kan niet zomaar gissen en het examen laat zich niet uitstellen tot de weer-elementen gunstig zijn. Opeens sloeg dat door in angst voor het examen, ik zou echt niet weten wat ik moet doen mocht er geen wind zijn op die dag. Dan maar liever storm, dan weet je tenminste waar je aan toe bent.

Ik heb geen connecties met goden of weergoden dus besloot ik met de molenaar een gesprek aangaan wat te doen op zo’n moment en ik denk het te weten nu ondanks dat ik hoop op toch minstens een windkracht drie, dat zou mooi zijn. Het uitwaaieren naar allerlei bijkomstigheden, leuke wetenswaardigheden en uitzonderingen heb ik afgelopen week en vandaag aardig achterwegen kunnen laten en dat helpt toch best wel de focus vast te houden op wat voor nu belangrijk is. Zelfs de molenexcursie die er volgende week is heb ik besloten niet naar toe te gaan omdat ik verwacht dat ik dan wel heel veel van bovengenoemde items zal tegenkomen, iets dat mezelf kennende niet gaat meehelpen voor het examen.

Volgende week zaterdag de laatste oefendag, dit keer bij de molenaar op de molen die me al een tijdje adviezen geeft en helpt bij de voorbereidingen, een soort van generale repetitie dus. De tijd vliegt en soms denk ik dat ik liever nog heel veel oefen voor ik het aandurf en soms denk ik kom maar op met dat examen ik ben er klaar voor en ik zou ook niet weten wat ik voor nu nog meer kan doen. Alles weten en onthouden kan niemand dus hoef ik ook niet te kunnen. Vandaag was in ieder geval een mooie laatste oefendag op deze molen en ik hoop dat volgende keer dat ik bij deze molen ben en het examen er is, het net zo prettig verloopt, maar dan met iets meer wind.

Vandaag, na alweer een leerzame molendag bij molen de Engel kwam er telkens op de terugweg naar huis het woord mallemolen in mijn gedachte. Ondanks mijn favoriete cd die ik opgezet had in de auto toen ik naar huis reed, hoorde ik alleen het liedje “Windmills of your mind”, waarvan ik toch zeker weet dat die niet op die cd staat.

Eigenlijk als ik een molen met alle wielen die elkaar aandrijven centraal stel, zie ik wel overeenkomsten op allerlei vlakken in mijn leven. Eigenlijk zou deze blog zo’n beetje in elke categorie kunnen staan waar ik over schrijf. Of de sneeuwbal uit het liedje dat ik net noemde die zijn eigen weg kiest en steeds groter wordt. Een dag als vandaag waaruit eigenlijk bleek dat het niet eens meer alleen om molens ging, maar misschien wel over een rode draad, mijn eigen mallemolen die maar wilt uitwaaieren.

Inmiddels weet ik echt wel dat ik zou moeten kunnen slagen voor het examen, maar die mallemolen die eigen raderen en wielen aandrijft in mijn gedachtes zetten en van alles in het werk dat nu niet hoeft te werken en maken het best wel complex. Vandaag ging dan ook vooral over kaders. Elke keer als ik iets probeer te begrijpen ga ik op zoek naar informatie en de zijwegen om die bij elkaar te sprokkelen zijn eindeloos en laten je verdwalen in oneindige bijkomstigheden, interessante wetenswaardigheden en vooral de diverse uitzonderingen die het bijna onmogelijk maken de kern en basis nog eenvoudig te kunnen zien.

Vandaag dus terug naar de basis en niet uitwaaieren en wat is dat verdomde lastig, zeker als je nieuwsgierigheid roept om verklaringen en meer informatie. Toch in overleg met de molenaar die me vandaag geholpen heeft bij de voorbereidingen heb ik besloten dat uitwaaieren proberen achterwegen te laten tot na mijn examen, nu vormt het alleen maar een belemmering, want bij elke simpele vraag zie ik tegelijk buiten het antwoord op de vraag, de uitzonderingen en andere mogelijke antwoorden waardoor ik echt niet meer weet wat ik als antwoord kan geven op een toch basisvraag, dat schiet dus niet op.

Het is nu een beetje ouderwets stampwerk geworden, net als vroeger op school, een kwestie van wat is de vraag en hoe moet het antwoord zijn. Inmiddels heb ik kladbriefjes vol met one-liners erop van antwoorden, dit om orde in de chaos van de mallemolen die mijn gedachte lijken te zijn op molenvlak te brengen. Al oefenend op  de vraagstukken die er zijn op molenvlak valt dit nog niet mee, maar ik snap de noodzaak en het is ook prettig als je met elke oefendag op de molen merkt dat de basis steeds steviger wordt.

Afgelopen weken merk ik dan ook, dat er steeds minder spannende momenten overblijven omdat ik denk op steeds meer vragen een degelijk antwoord te kunnen geven zonder dat mijn mallemolen alle kanten uit wilt, alleen er zijn nog zoveel vragen dat mijn mallemolen het lijkt te winnen. Of de basis nu genoeg is ben ik nog steeds niet van overtuigd, maar met mijn kladbriefjes vol one-liners, alle tips en adviezen van diverse molenaars kom ik steeds meer in de buurt van het moeten kunnen halen van dat examen.

Nu nog maar twee zaterdagen om te oefenen, één op de examenmolen en één op een molen bij een molenaar die me helpt straks bestand te zijn tegen de vragen die komen gaan op het examen. Tot nu toe gaat het best aardig, maar ik ben toch wel echt blij dat ik nog deze twee dagen mag oefenen, elke keer leer je toch weer bij. Nu dus eerst weer de molens en daarna mag mijn mallemolen weer uitwaaieren naar zijstraten, uitzonderingen en wetenswaardigheden.

Normaal gesproken is zaterdag molendag, maar gisteren kreeg ik de kans om extra examenvaardigheden te oefenen op de molen waar ik mijn opleiding tot molenaar volg met de molenaar van molen de Vink.

Zo’n extra kans te oefenen laat ik niet liggen, want ik ben er nog niet zo zeker van of ik het ga redden op het examen. Niet dat ik twijfel of ik veilig een molen kan draaien en ook niet of ik voldoende kennis heb, maar die kennis op het juiste moment en op de juiste manier kunnen delen, daar maak ik me toch wel zorgen over. Daarnaast speelt dat de info zoveel is dat het voor mij onmogelijk is ook alles wat ik leer te onthouden, soms zakt het weer weg als het een tijd niet ter sprake is geweest en kan ik het niet meer helder voor de geest krijgen als ik er vragen over krijg. Dat geeft zo het effect van de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt, super frustrerend en ook waar ik me zorgen over maak nu met het examen in vooruitzicht.

Deze molenaar is er erg goed in de oefenmomenten op een echt examenmoment te laten lijken en er zijn afgelopen periode daardoor al verschillende examenachtige vragen geweest die ik daardoor heb kunnen oefenen en waarvan ik denk ze nu wel te kunnen beantwoorden in een examensituatie. Alleen de vragen die gesteld kunnen worden zijn eindeloos, dus er is nog heel veel te oefenen.

Eigenlijk begon de dag al bizar. Vorige week hebben we het uitgebreid gehad over hoe het zit met een koppel maalstenen die van onder aangedreven wordt terwijl het toch de bovenste steen is die ronddraait en hoe de techniek daarachter zit. Toen de molenaar deze molendag de molen in kwam bleek hij iets erg grappig te vinden en ik begreep het direct toen ik zag waar hij naar keek. In de molen waar ik nu toch al bijna twee jaar les staat zo’n koppel, elektrisch aangedreven, maar wel vanaf onderen, al die tijd al en natuurlijk zie ik die ook elke keer als ik de molen in kom, alleen buiten dat voor lief te nemen heb ik er nog nooit bij stil gestaan dat ik hier op de eigen lesmolen dit allang had kunnen leren hoe dat zat. Typisch zo’n gevalletje van bezig zijn met allerlei andere dingen en dit over het hoofd gezien te hebben, misschien ook wel omdat er nog zoveel andere dingen zijn om te leren en omdat de aandrijving op een zolder is waar ik eigenlijk alleen maar doorheen loop en nooit bezig ben.

We hebben de molen niet laten draaien deze molendag, maar van begin tot eind diverse molentypes en de techniek erin besproken, examenmomenten geoefend en daarbij veel over het weer gepraat. Waren het eerder nog bladzijdes vol met aantekeningen, dit keer red ik het met kladbriefjes met one-liners erop, maar dan wel erg essentiële voor mij. Dit zijn toch dingen die ik echt niet wil vergeten op mijn examen en ik gewoon zo in mijn hoofd moet stampen dat ik ze zo kan opdreunen.

Een zeer waardevolle molendag dus en zoveel weer geleerd dat ik niet de indruk had dat er nog een klein beetje informatie bij kon. Nadat ik de molen verliet keek ik nog even om en zag boven in de wiek een boel vogels zitten, een prachtig plaatje en ik vroeg mezelf af of zij al die kennis over het weer nodig hadden of dat ze het gewoon van nature weten hoe het zit. Wellicht zouden deze vogels zo’n molenaarsleerling als ik maar een rare vogel vinden. Die vogels zouden ook vast niet zo blij geweest zijn als ik toen ik voor het eerst een orkaan had waargenomen deze ochtend op de weerkaarten en zelfs zag dat die onze kant op kwam en mezelf vol verwachting afvroeg wat van deze orkaan die de naam Gaston heeft nog over zou zijn als die in de buurt van de molen zou komen.

Vanochtend was er weer een molendag, op de examenmolen, maar ik had het idee dat er nog steeds geen nieuwe informatie bij paste. Toch had ik wel zin, want dit was het moment om eens extra de praktijk te oefenen, vooral het klampen van de zeilen en het vangen van het gevlucht met een ander systeem dan ik gewend ben wilde ik nog graag oefenen. Drie keer heb ik het klampen geoefend en drie keer lukte het tegen mijn verwachting in in één keer en ook de vang bedienen lukte goed, dit geeft een prettig gevoel, ik maak me om de molen zelf echt geen zorgen en denk dat ik heel veel geluk heb met zo’n goed te hanteren molen voor het examen.

Nadat de molen draaide en ik inderdaad de dingen nog geoefend had die ik deze ochtend graag wilde oefenen vertelde de molenaar me dat hij nog foto’s  had om te bekijken. Op foto’s kan je perfect dingen laten zien en uitvergroten en je leert er veel van. Maar buiten dat had ik nu wel erg veel geluk, want deze molenaar bleek foto’s te hebben van een iets waar ik al lang naar op zoek was en geen duidelijke foto’s en plaatjes van kon vinden, wat betekent dat ik weer iets van mijn lijstje kan afstrepen dat ik nog graag wilde begrijpen.

Heel grappig een moment dat mijn vrienden en familie kennen, dat ze genoeg gezien en gehoord hebben over molens en waarvan ik overtuigd was dat zoiets mij vast niet kon overkomen was toch gekomen. Blijkbaar is er zelfs bij een molengek als ik een grens en ik vond het mooi genoeg geweest met alle leermomenten en kennis over molens voor dit weekend, ik heb er weer een boel bij geleerd, vond het superleuk maar voor nu past er gewoon even niets meer bij. Zelfs toen ik op de terugweg de houtzaagmolen in Ruurlo zag waar ik eigenlijk nog wel iets even wilde bekijken dat we gisteren besproken hadden tijdens de extra molendag besloot ik door te rijden naar huis om te proberen komende dagen wat ik geleerd heb te onthouden voor er weer wat nieuwe molenkennis bij kan.

Examinatoren stellen graag vragen over dingen die ze zien op de examenmolen naast de standaard examenvragen. In het geval van molen De Engel is het dus echt wel interessant om de zolder waar oude molenmakerswerktuigen en mallen zijn eens nog beter te bekijken. Dat had ik al gedaan met de molenaars van molen De Engel waar we toen vooral de mallen, machines om te malen en een zakkenklopper bekeken hebben. Nu ben ik niet zo’n museumliefhebber, maar door de uitleg van deze molenaars en het besef dat deze werktuigen geen namaak zijn maar echt gebruikt waren en wellicht toch ook wel mijn molengekte vond ik elke info hierover super interessant. Gisteren echter toen ik nogmaals op deze zolder was viel de aandacht op een ander werktuig, een kaapstander. Deze kaapstander is een werktuig geweest die we gisteren nog eens extra onder de loep genomen hebben.

Deze molendag was de molenaar van molen De Vink uit Herveld naar Varsseveld gekomen om mij te helpen bij de voorbereidingen op het examen en ondanks dat ik van alle molenaars leer, is de methode die deze molenaar gebruikt om te helpen anders. Pittiger, maar elke keer tot nu toe is het niet alleen kennis die in mijn hoofd komt zoals door de boeken en ervaringen op molens, maar is het vooral het stukje inzicht en het zo landen van info dat ik het veel makkelijker kan verwoorden daarna, iets dat juist mijn zwakke punt is op examens. Deze methode kom ik niet graag tegen op een examen dan zak ik zeker, maar als voorbereiding is die perfect. Deze molendag kan ik niet zakken maar door het net zolang worstelen de kennis tot een echt inzicht te maken en het daarna ook nog eens te kunnen uitleggen, zorgt het er wel voor dat ik daarna voor het betreffende onderdeel ik de vragen erover aandurf.

De kaapstander was zo’n onderwerp. Het is een werktuig (zie foto bij blog) waarmee de molenmakers vroeger zware balken en assen naar boven takelden. De constructie en werking was me globaal duidelijk, maar vandaag gingen we verder over de katrollen en krachtenverdeling net zolang totdat deze kaapstander niet alleen meer op deze zolder stond als museumstuk maar ik het geheel voor me zag, in gebruik door molenmakers in vroegere tijden. Ik zag het zo voor me hoe deze kaapstander werkte, toch wel handig een beelddenker te zijn. Ook zag ik het zo voor me hoe het zat als op de kaapstander veel touw zat dat er weinig touw tussen de katrollen zat en omgekeerd doordat we niet alleen gekeken hadden maar ook de touwen erdoor lieten rollen. Dit is zo leuk, al zou je denken alles van molens te weten, wat volgens mij onmogelijk is dan zijn dit van die onderwerpen waar je je kennis nog verder mee kan uitbreiden.

Op de begane grond hebben we ook molenstenen bekeken die tegen de molen aanleunde en in de molen aanwezig waren. Ook hier waren het niet alleen molenstenen meer na een tijdje maar ik zag zo voor me hoe een bijvoorbeeld Franse stenen samen gesteld werden uit stukken zoetwaterkwarts en hoe blauwe stenen uit basaltlava, afkomstig uit oude vulkanen uit de Eifel gemaakt werden. Na vier jaar bezig te zijn met mijn opleiding was dit nog niet eerder gebeurd ondanks dat ik wel diverse molenstenen kon benoemen, maar nu kan ik ze buiten benoemen ook herkennen en zie ik zo voor me hoe ze gemaakt worden en waar ze vandaan komen.

Twee verdiepingen van deze molen, waarvan we op de zolder van molenmakerswerktuigen alleen maar de kaapstander besproken hebben en de halve dag was al om. Het wordt steeds erger, kon ik vier jaar geleden denken een molen in een half uurtje gezien te hebben en een aantal maanden terug nog denken het te redden met een halve dag, duurt nu één verdieping en één werktuig van een andere verdieping een halve dag.

Aangekomen op de verdieping van de stelling gingen we verder met het weer, iets dat vanaf de stelling extra leuk is om te bespreken doordat je daar beter uitzicht hebt naar de lucht. Het weer is typisch zo’n onderwerp dat ik erg lastig vond en waarvan me ook na mijn toelatingsexamen gezegd werd dat dit een punt was om aan te werken en dat heb ik gedaan. Vooral een dag op bezoek bij de molenaar die vandaag bij molen De Engel was een tijd terug en hulp van deze molenaar erbij zijn er kwartjes gevallen. Dit vond ik zo leuk dat ik afgelopen periode het weer dagelijks goed in de gaten hou. De ene keer volg ik wat er in de lucht gebeurd en probeer me voor te stellen wat de verwachting is en hoe de weerkaarten eruit zouden zien en de andere keer bestudeer ik de kaarten en probeer me voor te stellen wat het weer gaat doen. Inmiddels ben ik het weer zo leuk gaan vinden dat het bijna net zo’n hobby geworden is als de molen zelf. Ik was dan ook erg blij te horen dat de molenaar die me deze dag kwam helpen bij de voorbereidingen voor het examen opmerkte dat hij blij verrast was met de vorderingen over het weer en dit inmiddels geen aandachtspunt meer is.

Aandachtspunt dat blijft staan is het verwoorden van de kennis die ik opgedaan heb tijdens zo’n examen. Soms is iets weten niet zo moeilijk en mocht ik schrijvend antwoord mogen geven tijdens zo’n examen maak ik me ook geen zorgen, maar het uitleggen en antwoord geven is een vak apart. Om dit te oefenen kreeg ik als advies mee, thuis gewoon hardop te oefenen. Dat wordt lachen, mijn vriend en zonen draaien al met hun ogen en zuchten als ik ergens een molen opmerk aan een puntje wiek dat ver in de verte boven bomen uitsteek en dat niet voor me kan houden. Ze zijn er inmiddels van overtuigd dat ik een klap van de molen gehad heb. Daar is afgelopen periode bij gekomen dat ik het helemaal geweldig vind als er een door mij inmiddels verwacht front overkomt of een bui terwijl zij buiten willen zitten of willen barbecueën en nu zou ik ook zomaar betrapt kunnen worden op hardop oefenen met dingen hardop uitleggen. Wellicht denken ze straks nog dat ik de reïncarnatie van Don Quichot ben die molens als reuzen zag en zijn verstand kwijt was. Tja waar is die grens, tot nu toe gaat mijn verbeelding niet verder dan voorstellen hoe bijvoorbeeld zo’n kaapstander werkt en molenstenen gemaakt worden en wat het weer gaat doen, geen waanbeelden dus en als hardop oefenen helpt straks mijn examen te halen heb ik het er zeker voor over dit advies te volgen, maar wacht toch maar voor de zekerheid tot vriendlief naar zijn werk is en zonenlief op school zijn en alleen onze hond er getuige van kan zijn.

Vorige week bij molen De Engel in Varsseveld was meer een kennismaking zowel met het de molen laten draaien als het rondkijken in de molen. Gisteren had ik daarom besloten verder te kijken en vragen, want uit ervaring weet ik inmiddels dat een molen misschien in de eerste instantie vrij eenvoudig kan lijken voor mij op dit moment na vier jaar op molens vertoeven in de weekenden, maar als je verder kijkt vallen je steeds meer dingen op, met name de kapvang wilde ik meer van weten, dat is het meest bijzondere dat ik tot nu toe ontdekt had. Toch ook deze molendag kwam ik, zoals ik inmiddels ook wel had verwacht, erachter dat er na een eerste blik door de molen meer is.

Eenmaal in Varsseveld bleek dat er een Varssevelds Volksfeest te zijn, dat me deed denken aan een kruising tussen carnaval en een bloemencorso, erg leuk om te zien en niet alleen was er een feestelijke stemming, maar ook de molen stak mooi in de vlaggetjes gestoken boven de daken uit toen ik Varsseveld binnen gereden was.

Heel leuk allemaal, maar vandaag wilde ik zoals ik al schreef meer diepgang met name over die unieke kapvang. Het idee achter deze kapvang begreep ik wel en globaal had ik de constructie ervan al bekeken, maar ik vroeg me af waarom als die kapvang er zit die weinig tot niet gebruikt werd. Sterker nog eigenlijk wilde ik deze kapvang in gebruik zien en het verschil ervaren tussen het wel en niet gebruiken ervan. Ik had geluk, ik mocht de kapvang uit proberen en kwam al snel tot de conclusie dat het meestal in mijn voordeel is dat ik met mijn 1,60 in een molen te werken, ik kruip makkelijk tussen balken en wielen door en stoot zelden mijn hoofd, maar bij deze kapvang moest ik toch echt op mijn tenen staan om de lier te kunnen bedienen, maar het lukte.

Zo op het eerste oog is het nauwelijks te zien wat er gebeurd, maar na beter naar de constructie gekeken te hebben zag ik het verschil wel. Voor dat moment liet ik het erbij, maar toen de molenaar en ik later in de kap zaten en de molen voelden raggen vroeg ik toch nog eens of ik de kapvang mocht aandraaien om daarna weer de kap in te gaan om te kijken wat daar het verschil was. De molenaar vond het prima en nadat ik de kapvang aangedraaid had en terug in de kap was moest ik tot de conclusie komen dat er wel verschil was, maar niet zo’n groot verschil als ik verwacht had. Apart, zou dat de reden zijn dat er bijna geen molens zijn met zo’n kapvang, zou de verhouding tussen de kosten en het voordeel dat het oplevert het niet genoeg de moeite waard maken? De molenaar vertelde dat het verschil met meer windstoten ook wel groter werd waardoor ik eigenlijk nu hoop dat het in de komende weken nog een keer flink gaat waaien op een zaterdag met windstoten erbij, ik wil dat wel eens meemaken bij deze molen.

Verder hebben de molenaars me nog mee genomen naar één van de zolders waar een soort museum is van oude molenmakers gereedschappen en allerlei ouderwetse maalmachines en werktuigen. Ik wilde diepgang en die kwam er op deze zolder en vond het erg leuk deze oude machines en mallen om molenonderdelen te maken te bekijken. Het is bovendien niet ondenkbaar dat tijdens het examen ook hier vragen over komen omdat dit ook met molens te maken heeft en het aanwezig is in de molen.

De tijd vloog voorbij deze dag en ik ben superblij dat ik de kapvang in gebruik heb gezien. Weer wat kennis rijker en na een erg leuke dag vond ik dit een prima dag als voorbereiding op het examen.

En of engelen bestaan en in dit geval in de vorm van een molen. Ik las het al in de brief die ik kreeg van de Vereniging van de Hollandsche molen. Molen De Engel in Varsseveld zal de molen zijn waar ik straks mijn examen mag doen en een paar molenaars die ik ken hadden het al gelijk goed geraden. Het was dan ook niet heel moeilijk met zo weinig molens die een kap-vang hebben en op examen afstand van mijn woonplaats zou moeten zijn.

Een erg gunstige keuze deze molen want mijn dierbare oudtante gelooft stellig in engelen en heeft me verteld de dag van mijn examen een kaarsje te branden. Of het helpt weet ik niet, maar ik geloof dat positief zijn een gunstige invloed heeft al is het dat deze mededeling van haar voor mij een flinke aanmoediging is. Bovendien ben ik van mening dat ik niet het bestaan van engelen kan uitsluiten zolang het niet feitelijk aangetoond is dat ze wel of niet bestaan, in ieder geval is het een feit dat er minstens één bestaat in de vorm van de molen waar ik straks examen mag doen.

Gisteren was ik al vroeg op pad naar molen De Engel omdat ze daar al vroeg beginnen. Er was nog een examenkandidaat die ik ook tijdens ons provinciaal/toelatingsexamen al had ontmoet, een jonge molenaar in opleiding die al vanaf zijn tiende op molens mee draait en nu eindelijk 18 jaar is zodat hij examen mag doen. Super zulke jonge enthousiaste molenaars, die kunnen nog lang mee en zijn hard nodig om ook in de toekomst de molens te laten draaien, jaren jonger dan ik, maar wel met al heel wat uren en jaren meer draai-ervaring. Ik wens voor hem dat hij de periode hier bij De Engel kan afsluiten met zijn diploma en dat veel jonge mensen zijn voorbeeld volgen en stiekem zou ik het supertof vinden als één van mijn eigen zonen (alle drie mag ook natuurlijk) ooit voldoende interesse in molens krijgt om dat te doen.

Nadat we kennis hadden gemaakt met de molenaar die ons de komende weken op weg zal helpen in onze voorbereidingen naar het examen, werden we  gelijk aan het werk gezet samen. De molen moest op de wind en op gezeild worden en dat was eigenlijk een makkie, want De Engel stond al  goed genoeg om direct te kunnen beginnen met op zeilen en het duurde dan ook niet lang dat De Engel lekker draaide.

Daarna hebben we de molen helemaal goed bekeken en besproken en ben ik tot de conclusie gekomen dat ik erg blij ben hier examen te mogen doen en ben ik nog niks tegen gekomen deze dag wat ik lastig vond.

Buiten dat molen De Engel goed te doen is in mijn beleving als examenmolen zijn ook de molenaar die de rondleiding gaf en de andere molenaars een erg leuk team, we mochten alles vragen, bekijken en kregen meer dan duidelijke uitleg. Al met al vond ik het een leuke en geslaagde start en zie ik het helemaal zitten om bij deze molen en dit molenaarsteam me voor te bereiden op het examen, alles wat nodig is om dat te kunnen doen is aanwezig bij deze molen.

Er valt voor nu eigenlijk niet meer over te zeggen dan dat ik er helemaal zin in heb en hoop dat het gevoel dat het examen hier echt haalbaar moet zijn er op de dag van het examen ook is en wat ik afgelopen jaren geleerd heb er ook uit komt die dag, vooral dat laatste blijf ik spannend vinden, maar net als bij het toelatingsexamen ben ik ervan overtuigd dat de molen en het team daar helemaal geschikt zijn om het een succes te laten worden.

Aankomende weken zullen dus in het teken staan om vertrouwd te raken met molen De Engel, net zoals elke auto wat anders is in bediening, het besturen en rijden, gaat dit ook op voor molens, vertrouwd ermee raken kan alleen door ermee te werken.

Voor nu heb ik in ieder geval een erg leuke kennismakingsochtend erop zitten en zin in komende weken.

Dat was het dan voorlopig op de Wilpermolen, de lesmolen waar ik mijn opleiding tot gediplomeerd molenaar volg en waar ik straks als molenaar op zaterdagen wil werken.

Afgelopen week kreeg ik namelijk een brief van de Vereniging van de Hollandsche molen dat ik op mag voor het landelijk molenexamen en wel 28 september 2016, dat is dus eind volgende maand. In de brief was informatie te lezen over het examen, de examencommissie, de gang van zaken tijdens het examen en als bijlage zat er een examenreglement bij. Uiteraard stond ook de molen vermeld waar ik examen mag doen en de naam van de molenaar met wie ik afspraken kan maken over het daar oefenen tot het examen om de molen beter te leren kennen.

Normaal gesproken zou ik gelijk gebeld hebben, maar de brief bezorgde me naast dat ik erg blij ben nu te weten wanneer en waar het examen zou zijn vooral de zenuwen, nu komt het wel heel dichtbij en ik kreeg het niet voor elkaar te bellen. In plaats daarvan besloot ik om nog eerst even één keer voor het examen naar de Wilpermolen te gaan waar ik mijn opleiding volg om de molenaar en andere molenaar in opleiding te vertellen dat dit voorlopig even de laatste keer was dat ik daar was.

Uiteraard waren ook zij blij dat het examen nu al zo vlot zou zijn, bij de Wilpermolen is een extra gediplomeerde molenaar geen overbodige luxe want er is er op dit moment maar één. Dat is dan ook de reden waarom ik het daar zo naar mijn zin heb, buiten dat molens een geweldige hobby zijn, is daar ook echt meer dan genoeg te doen voor mij en vind ik dat we nu al een leuk team hebben zo met z’n drieën waar echt nog wel op z’n minst een molenaar bij kan.  Als het me lukt straks te slagen kan de Wilpermolen ook draaien als de molenaar eens een verdiend dagje vrij neemt of eens niet kan.

Aankomende week moet ik dus echt even contact met de molenaar van de examenmolen opnemen over het oefenen daar, ik wil echt goed voorbereid zijn en er alles aan gedaan hebben om te slagen.

Dit examen heb ik me laten vertellen is ongeveer hetzelfde als het provinciaal/ toelatingsexamen dat ik afgelopen voorjaar had, alleen er is wel een groot verschil. De molen waar het examen is ben ik nog nooit geweest, de molenaar en examinatoren zijn me onbekend, maar inmiddels ben ik nu vaker voor het eerst op diverse molens geweest en zelfs in het diepe gegooid door de molen daar op de wind te zetten en te laten draaien en lukte dat prima. Wat ook anders is dat bij het landelijk examen je kansen om examen te doen beperkt zijn, daarom is er ook een provinciaal/ toelatingsexamen om zeker te weten dat de kandidaten in staat zijn het te halen. Het enige is dat het dan nog wel even moet lukken op die dag. Als ik deze zin overlees, staat het er wel heel eenvoudig en ik hoop dat het 28 september ook zo zal zijn en bijvoorbeeld het weer geen ingewikkelde verrassingen voor me in petto heeft. Het weer is typisch zo’n onderdeel die precies zijn eigen gang gaat en geen rekening zal houden met dat er molenaars in opleiding examen gaan doen die dag. Maar het weer is ook zo’n onderdeel waar ik afgelopen weken erg hard aan gewerkt heb en met de dag steeds leuker ga vinden. Zo leuk zelfs dat ik als enige met barbecues en buitenfeestjes superblij kan zijn als er een plensbui valt omdat ik die al had zien aankomen in de lucht en op de weerkaarten die ik elke dag bestudeer.

Sinds het provinciaal/ toelatingsexamen heb ik een half jaar ervaring erbij en een boel leermomenten en bijzondere molendagen gehad zoals in eerdere molenblogs te lezen zijn, dus het examen zou haalbaar moeten zijn.

Toch nieuwsgierig naar de molen waar ik straks mijn examen zal hebben, heb ik de molen gegoogled en alles erover gelezen wat ik vinden kon. Het is net als de lesmolen een ronde stenen molen, het gevlucht is anders, namelijk Oud Hollandsch, op de lesmolen zijn dat met Busselneuzen en op één roede Ten Have-kleppen met een zwichtring. Het enige aparte wat ik op internet kon vinden is dat de molen een kapvang heeft, iets dat uniek is omdat er in Nederland maar twee molens schijnen te zijn als ik het goed begrepen heb die dat hebben. Maar ik maak me geen illusies, het is me vaker gebeurd dat ik op een molen was en de op internet vermeldde info niet volledig was. Ik ben dus benieuwd.

Wellicht weten de molenkenners nu met deze info waar ik heen ga voor mijn examen, maar ik meld het zelf pas in mijn volgende blog als ik er geweest ben. Nu maar hopen dat ik na deze voorlopig laatste dag op de Wilpermolen daar straks kan terugkeren als gediplomeerd vrijwillig molenaar.